Poffertjes, wie houdt er niet van? We kennen ze inmiddels als een echte Nederlandse delicatesse. Toch vragen velen zich af waarom wij eigenlijk zo mini pannenkoekjes eten. Want hoe is dat eigenlijk ontstaan? Vandaag nemen we je mee langs de geschiedenis van deze heerlijke Nederlandse delicatesse.
Poffertjes, wat verstaan we eronder?
Poffertjes is in Nederland een vrij bekend fenomeen. Op ieder groot evenement in Nederland of op een braderie kun je wel poffertjes krijgen. Kinderen zijn er dol op, en ook volwassenen smelten voor deze heerlijke delicatesse.
Poffertjes is niet veel meer dan een deeggerecht. Het wordt vanouds dus gegeten in Nederland. Het zijn mini pannenkoekjes. Ze zijn alleen een stuk dikker dan gewone pannenkoeken. Dat komt omdat ze rijzen. Poffertjes worden gemaakt van boekweitmeel en tarwebloem, net zoals pannenkoeken. Wat echter anders is: bij poffertjes wordt er in het beslag een rijsmiddel gebruikt. Dit is meestal in de vorm van gist. In tegenstelling tot pannenkoeken kunnen poffertjes tijdens het bereiden om worden gedraaid wanneer ze nog niet gestold zijn. Ze worden daardoor mooi rond, en als bonus zijn ze lekker zacht van binnen.
De traditionele Nederlandse portie
Een traditionele portie in Nederland telt ongeveer 10 a 12 stuks, geserveerd op een bord met een klontje boter in het midden en flink bestrooid met poedersuiker. Je kunt ze afmaken met heerlijke toppings zoals ijs, fruit, nutella, stroop, of likeur zoals advocaat.
Ze zijn ook heel makkelijk te maken. Poffertjesbeslag is vandaag de dag heel simpel: melk, snufje zout en gist. Dat zijn de voornaamste ingrediënten. Vaak zit er echter ook een ei in en er bestaan ook veel ‘’custom recepten’’ waarmee je gevulde poffertjes kunt bakken. Erg lekker! Het is een gerecht met eindeloze mogelijkheden dat je nog lekkerder kunt maken helemaal naar je eigen smaak.
Dus, waar komen ze vandaan?
Poffertjes is oorspronkelijk een informele bijnaam die voor het eerst aangetroffen werd in het dagboek van Jan van Riebeeck in 1651 voor ‘’sackpistolen’, heel iets anders dus’. Deze benaming werd als eerst vermeld met het oog op voedsel op de Amsterdamse kermis van 1736. Een recept voor de bereiding was toen te vinden in het handboek voor ‘’De volmaakte Hollandsche keuken-meid’’ welke voor het eerst werd uitgegeven in 1746.
De basis komt uit Frankrijk
We kennen poffertjes als een typisch Nederlandse delicatesse, maar wat als ik je vertel dat poffertjes oorspronkelijk niet Nederlands zijn? Poffertjes vinden hun oorsprong namelijk niet in Nederland, maar in Frankrijk. Ze werden namelijk aan het einde van de achttiende eeuw gemaakt in een klooster waar de Hosties voor de kerk ook werden gemaakt.
De monniken zijn wegens een tekort aan tarwebloem eens gaan experimenteren. De basis voor de oud Hollandse poffertjes komt hier vandaan. Ze zijn dus eigenlijk per toeval ontdekt. De basis is gelegd in Frankrijk, maar poffertjes is toch wel echt een Nederlands gerecht. Hoe ze vanuit Frankrijk precies naar Nederland gekomen zijn is niet geheel duidelijk. In Nederland zijn ze echter overgenomen en constant verbeterd. De basis is dus gelegd in Frankrijk, maar poffertjes zijn toch wel echt typisch Nederlands!
Vroeger al, ze zijn het nog altijd
Al aan het begin van de 19e eeuw was dit een ‘’rage’’. Toen werden ze al tijdens kraamfeestjes gegeten onder de naam ‘’kraampoffertjes’’, in Overijssel werden ‘’poffertjes’’ als roggemeel koekjes gebakken om te vieren dat de oogst was binnengehaald en in Woerden werden er vroeger door broeders van kloosters koekjes gebakken die heel erg veel lijken op de Hollandse poffertjes. In deze omgeving wordt het dan ook nog altijd een broertje genoemd.
Inmiddels staan ze bekend als een snelle hap die makkelijk te maken is en het kost natuurlijk niet al te veel, maar iedereen heeft er toch een zwak voor. Vandaar dat ze veelal worden verkocht op kermissen, maar ook thuis veel gemaakt worden.